Cep Telefonu Veri Kurtarma ve Adli Bilişim İncelemesi
Günlük hayatımın vazgeçilmez cihazlarından insanlığın temel iletişim gereçlerinden biri olmuştur. Cep telefonları resim, müzik başta olmak üzere her türlü verilerimizi yanımızda taşımamıza ve saklamamıza yardımcı olmaktadır.
Cep telefonları her ne kadar sağlamlığı tartılmış olsa da bir o kadar hassas cihazlardır. En ufak darbe ve doğal yollarda bozulma ihtimali vardır.
iOS ve Android işletim sistemli telefonları çok farklı olarak kullanılan veri saklama ünitelerinin donanım mimarileri ve işletim sistemleri veri güvenliği açısından daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Yanlışlıkla veyahut bilinçli olarak atılan bir format sonucu yedeklerinize ulaşamayabilir, istediğiniz dosyalar geri yüklenmeyebilir. Telefonunuz kırılabilir, suya düşebilir ya da ekran kartına gelen bir hasar sonucu telefonunuzu açamayabilirsiniz. Bu noktada sizlere önerimiz, panik yapmamanızdır. Aslında veri kaybı diye bir şey yoktur, yalnızca verilere erişemez veya ulaşamazsınız. Kurtarılmasını istediğiniz veriler telefon içinde bulunmaktadır. Fakat yaptığınız veya yaptıracağınız deneme ve girişimler sonucunda veri kaybına uğrayabilirsiniz.
CMK 135 ve devamı maddeleri doğrultusunda kullanılan bilgisayar, cep telefonu, flash bellek, hard-disk, server gibi teknolojik cihazlar kullanılarak işlenen suçlarda suç konusu verilerin analizi, tanımlaması, yedeklenmesi hususunda ihtiyaç duyulan değerlendirmenin yapılması olarak tanımlanabilir.
Adli bilişim incelemesi; elektronik olarak depolanan verilerin adli bilişim uzmanı tarafından adli olaylarda delil olarak kullanılabilmesi için analiz edilmesine denir.
Cep telefonu adli bilişim incelemesi de aynı şekilde cep telefonu ve akıllı telefonlarının içeriklerinde bulunan verilerin adli bilişim uzmanı tarafından içeriklere ve cihazlara zarar vermeden, veri bütünlüğünü bozmadan analiz edilerek savcılık ve mahkemelerde delil olarak kullanılmasını sağlamak için raporlaştırılması işlemine denir.
Adli olaylarda dosyada bulunan dijital verilerin incelemeleri için mahkeme kararı genellikle gereklidir. Ancak mahkeme dosyasına delil olarak girmemiş ve taraflardan birisinin delil olarak girmesini istediği durumlarda alanında uzman bilirkişi tarafından düzenlenecek ve tüm adli bilişim şartlarının sağlanmasıyla oluşturulacak adli bilirkişi raporlarında mahkeme kararları aranmamaktadır. Bazen de mahkeme öncesi kolluk aşamasında el konulan delillerin emniyet ya da jandarma birimlerinde alınan imajlarının avukatlara ve şahıslara teslim edilen imaj örneklerinden de inceleme yapılabilmektedir. Ayrıca dava dosyasında bulunan mevcut bilirkişi veyahut polis ya da jandarma görevlilerince yapılan incelemelerdeki eksik, yanlış veya hataların belirtilmesi içinde uzman mütalaası düzenlenmektedir. Mevcut davaya atanan bilirkişi incelemelerine karşı da uzmanından mütalaa hizmeti alınmaktadır.
Uzmanından alınacak bilirkişi hizmeti zorunlu değildir. Ancak bazı verilerin/dijitallerin mahkemelerde delil olarak kabul edilmesi için bilirkişi raporu gerekmektedir. Çünkü uzman bilirkişinin, dijital veri üzerinde yapacağı inceleme uluslararası düzeyde kullanılan programlarla yapılacağından verinin delil olarak kabulü için gereken (zaman/tarih/kişi vs.) tüm bilgileri içerecektir. Ayrıca uzman bilirkişi tarafından hazırlanacak raporla mahkemede delilin tam olarak anlaşılması sağlanacak, delilde belirtilmesi ve dikkat çekilmesi istenilen alanlar daha anlaşılır bir şekilde yer alacaktır.
İncelenmesi için tarafımıza teslim edilen telefonların, sim kartların ve hafıza kartlarının varsa şifrelerinin de teslim edilmesi gerekmektedir. Çünkü cihaz, sim kart ya da hafıza kartının şifreli olması durumlarında inceleme yapmak bazen mümkün olmamaktadır. Ayrıca cihaza ait bulut sistemlerinde de veri kaydı bulunuyorsa ve bu verilerinde incelenmesi talep edildiği durumlarda bulut sistemlerinin (icould, google drive, Microsoft OneDrive, özel bulut hizmetleri vb.) şifre bilgileri de gerekmektedir.
